[ wi�cej ]
Wędrując po Magurskim Parku Narodowym (oczywiście szlakami turystycznymi) spotykamy liczne pamiątki przeszłości zarówno bardzo odległej jak i tej niedawnej.
Kamienne narzędzia z epoki neolitu znalezione w miejscowości Pielgrzymka, liczne znaleziska z epok brązu i żelaza z obszaru górnej Wisłoki i rzymskie monety odnalezione w Nowym Żmigrodzie świadczą, że okolica była zamieszkiwana od najdawniejszych czasów.
Najstarsze ślady wczesnośredniowiecznych grodów obronnych (z VIII w.) – grodziska Walik niedaleko miejscowości Brzezowa i Zamczysko leżące na południe od Starego Żmigrodu są dowodami istnienia na tym terenie państwa Wiślan.
Wzgórze Walik (fot. Sławomir Basista)
W X i XI w miała miejsce pierwsza akcja osadnicza prowadzona przez zakony Benedyktynów z Tyńca i Cystersów z Koprzywnicy. Nasilenie kolonizacji przypada na okres rządów Kazimierza Wielkiego. Wówczas w dolinie Wisłoki założono miasta Nowy Żmigród, Osiek i Dębowiec oraz lokowano liczne wsie na prawie polskim i magdeburskim (niemieckim).
Koniec wieku XIV oraz wiek XV to czas wielkich migracji. Wówczas na teren Beskidu Niskiego przybyli pasterze bałkańscy tzw. „Wołosi”, Rusini ciągnący z Karpat Południowych wzdłuż Beskidów na zachód, ludność węgierska uciekająca po upadku powstań chłopskich oraz uchodźcy religijni ze Słowacji. Powstają liczne wsie lokowane na prawie wołoskim, które lepiej sprawdzało się w warunkach gospodarki górskiej. Intensywne migracje przyczyniły się do ożywienia gospodarczego. Mieszkańcy miast zajmowali się głównie rzemiosłem i handlem. Ludność wiejska oprócz pasterstwa trudniła się m. in. produkcją smoły drzewnej, wypałem węgla drzewnego i wyrobem gątów. Istniały również miejscowości o charakterze przemysłowym, w których zajmowano się hutnictwem szkła. Dziś pozostały po nich jedynie nazwy jak Huta Polańska czy Huta Krempska.
Rozwój gospodarczy przerywały liczne najazdy. W 1474 roku wiele osad padło ofiarą wojsk węgierskich króla Macieja Korwina. W 1655 roku dotarły tutaj wojska szwedzkie, a dwa lata później spustoszenia dokonały oddziały księcia Jerzego II Rakoczego.